Böbrek taşı görülme sıklığının devletimizde yüzde 15 oranında bulunduğunu belirten Doç. Dr. İlter Alkan, taş oluşumu hakkında doğru malum yanlışları söyledi.
Dünya genelinde çoğunlukla görülen rahatsızlıklar içinde görülen böbrek hastalıkları, sıcak iklimli bölgelerde daha çok görülebiliyor.
Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. İlter Alkan, böbrek taşı görülme sıklığının dünyanın değişik bölgelerinde değişik istatistiklerle seyreden bir problem bulunduğunu belirtti.
Bilhassa Türkiye benzer biçimde sıcak iklime haiz ülkelerde daha çok rastlandığının altını çizen Alkan, böbrek taşları hakkında doğru malum yanlışlara ilişkin data verdi.
“YANLIŞ BİLGİLERİ DOĞRULARIYLA GÜNCELLEMEK GEREK”
Alkan, açıklamalarında şu ifadelere yer verdi:
“Kişinin yaşam kalitesi üstünde ciddi negatif tesirleri olan bu problem yaygın olmakla beraber hala doğru zannedilen birçok bilgiyle yaşanıyor. Devletimizde böbrek taşı görülme sıklığı ortalama yüzde 15, bu oran ABD’daki görülme sıklığından (yüzde 10) daha çok. Toplumdaki birçok insanoğlunun bu sorunla savaşım ediyor, bu alanda yanlış detayları doğrularıyla güncellemek gerek.
“KALSİYUM KISITLAMASINA GİDİLMESİ YANLIŞTIR”
İlk olarak, böbreklerinde kalsiyum taşı olanlar süt ve peynir benzer biçimde süt ürünlerini kısıtlamalı mevzusu, böbrek taşı analizinde kalsiyum taşı tespit edilen birçok hasta tarafınca yanlış malum bir data. Diyetimizle aldığımız kalsiyum gerçekte bizi böbrek taşlarından korumaktadır. Diyetteki kalsiyum miktarını aşırı kısıtlamak (günde 400 mg dan azca) bağırsaklarda kalsiyumun oksalat ile bağlanmasını azaltacağından kalsiyum oksalat taşı oluşma riskini artırır. Bundan dolayı kalsiyum kısıtlamasına gidilmesi yanlıştır, günlük kalsiyum alımı düzgüsel hatta birazcık yüksek olmalıdır.”
SADECE SU İÇİLMESİ DOĞRU DEĞİL
Günlük sıvı alım miktarının taş oluşumunun engellenmesi için en mühim faktörlerden biri bulunduğunu hatırlatan Alkan, sadece böbrek taşlarını önlemek için bir tek su içilmesi gerektiği mevzusundaki bilginin de fazlaca doğru olmadığını açıkladı.
Doç. Dr. Alkan, sıvı alımında suyun en iyi seçenek olmakla birlikte alınan öteki sıvıların da günlük miktara dahil edilmesi icap ettiğini bildirdi.
“ÇAY, YÜKSEK OKSALAT İÇERDİĞİNDEN AŞIRI TÜKETİLMESİ ÖNERİLMEZ”
Taş düşüren bir kişinin günlük 3 litre sıvı alması icap ettiğini vurgulayan Alkan, “Bu miktara kahve, limonata, meyve suları, süt benzer biçimde içilen öteki içecekler eklenmelidir. Sadece çay, yüksek oksalat içerdiğinden aşırı tüketilmesi önerilmez, sütle karıştırılarak bu tesir azaltılabilir. Meyve sularını (elma ya da greyfurt) da içerdikleri fruktoz sebebiyle kısıtlı tüketmek daha uygun olacaktır.” ifadelerini kullandı.
“YÜKSEK ORANDA C VİTAMİNİ TAKVİYELERİNDEN KAÇINILMALI”
Günlük tavsiye edilen C vitamini miktarının hanımefendiler için 75 mg, erkekler için ise 90 mg bulunduğunu hatırlatan Doç. Dr. İlter Alkan, “taş hastaları günlük vitamin c miktarını kısıtlamalıdır” bilgisinin doğrusunun, “Bu miktarlarda problem yoktur. Sadece aşırı oranda alınan C vitamini (1000 mg/gün üstü) taş riskini artırabilir. Gene oksalat taşı düşürenler yüksek oranda C vitamini içeren (1000 mg/gün) vitamin takviyelerinden kaçınmalıdır.” şeklinde bulunduğunu deklare etti.
“SEBZE VE MEYVELER TAŞ OLUŞUMUNA NEDEN OLUR BİLGİSİ DOĞRU DEĞİL”
Alkan, et yemenin böbrek taşına niçin olduğuna dair bilginin de fazlaca doğru olmadığını aktardı. Fazla et tüketmenin riski artırıcı bir unsur olabildiğini belirten Alkan, günlük tavsiye edilen protein miktarının kilo başına 0,8-1 gram bulunduğunu, düzgüsel miktarlarda alınan proteinin, hayvansal kaynaklı bile olsa taş riskini artırmadığını, sadece aşırı alındığında taş oluşma riski olabileceğini bildirdi.
“Sebze ve meyveler yüksek oksalat içerdiğinden taş oluşumuna niçin olur.” bilgisinin de doğrusunu açıklayan Alkan, şu ifadeleri kullandı:
“Her meyve ve sebze yüksek oksalat içeriğine haiz değil, hatta sebze ve meyve tüketimi taş oluşumunu azaltan mineralleri içermesi ve lif içinde ne olduğu sebebiyle taş oluşumu riskini azaltabilir. Doğrusu bu data de doğru değil.
“SEBZE VE MEYVENİN BOL TÜKETİLMESİ BÖBREK TAŞINI ENGELLEMEDE ÖNEMLİ”
Bundan dolayı dengeli beslenme ve sebze ve meyvenin bolca tüketilmesi böbrek taşını engellemede mühim rol oynamaktadır. Taş düşüren hastalar servis başına 80 mg dan azca oksalat içeren sebze ve meyveleri tercih etmelidir. Ispanak, lahana, fındık, badem, çikolata yüksek oksalat içermektedir.
Bu yiyeceklerin süt ile alınması (bağırsaklardan oksalat emilimini azaltacağından) önerilmektedir. Böbrek taşımı ilaç ya da bazı organik takviyeler ile eritebilirim.’ bilgisi sebebiyle böbrek taşı hastaları değişik çözüm yollarını arayışlarına girebiliyor, bu da istenmeyen sonuçlara niçin olabiliyor. Taşların çoğunluğunu oluşturan (yüzde 75-80) kalsiyum taşları ve öteki içerikli taşlar için, ilaç tedavisi ile eritilmesi mümkün değildir. Sadece ürik asit taşlarında uygulanan ilaç tedavileri ile taşları eritmek mümkün olabilmektedir.”
